Volver

CURSO MEDIO DE LINGUAXE XURÍDICA

Glosario - D

Explorar o glosario utilizando este índice

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | Ñ | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z | Lenda

D

dación
s.f. dación, cesión. Dación en pago: dación en pagamento
dado -a
adx. e pt. Dado. Dada cuenta: informado/da. Dado que: dado que, visto que, xa que
dador -a
adx. e s. dador
damnificación
s.f. damnificación
damnificador -a
adx. damnificador
damnificar
v.t. damnificar
dar
v.t. e p. dar. Dar abasto: dar abasto, ser abondo, chegar. Dar audiencia: dar audiencia. Dar aviso: avisar. Dar comienzo: comezar, iniciar. Dar cuenta: dar conta, informar. Dar cumplimiento: dar parte, notificar, comunicar, avisar. Dar traslado: comunicar. Darse cuenta: darse (de) conta, decatarse. Darse de alta: inscribirse. Darse de baja: excluírse, deixar de pertencer, retirarse.
data
s.f. data
datar
v.t. datar
dato
s.m. dato
dañar
v. danar
daño
s.m. dano. Daños y perjuicios: danos e perdas
dañoso -a
adx. danoso
debe
s.m. debe. Debe y haber: debe e haber
deber
v.t. e i. deber // s.m. deber, obriga
debido -a
adx. e pt. debido. Debido a: debido a, por causa de, por razón de, por mor de
decaer
v.i. decaer. Decaer en su derecho: perder o dereito (unha persoa) // prescribir, caducar
decenal
adx. decenal
decenio
s.m. decenio
decidir
v.t., i. e p. decidir(se) , acordar, convir
decir
v.t. dicir. A decir verdad: francamente, con franqueza, con sinceridade, a dicir verdade
decisión
s.f. decisión, acordo, resolución
decisorio
adx. decisorio
declaración
s.f. declaración
declarar
v.t., i. e p. declarar(se)
declarativo -a
adx. declarativo
declaratorio -a
adx. declaratorio
declinar
v.t. e i declinar
declinatoria
s.f. declinatoria
decomisar
v.t comisar, requisar, incautar
decomiso
s.m. comiso, confiscación (f.)
decreto
s.m. decreto
deducción
s.f. dedución
deducible
adx. deducible
deducir
v.t. deducir, alegar
defecto
s.m. defecto, deficiencia. En su defecto: de non o haber, na súa ausencia, no seu lugar, de non existir, en todo caso. En defecto de: a falta de. Defecto de forma: defecto de forma.
defensor-ra
adx. e s. defensor
defensorio
s.m. defensorio
defensoría
s.f. defensoría
deferir
v.t. e i. deferir
deficitario -a
adx. deficitario
definitivo -a
adx. definitivo , decisivo, terminante
deflación
s.f. deflación
defraudación
s.f. defraudación
defraudador -a
adx. e s. defraudador
defraudar
v.t. defraudar
defunción
s.f. defunción , defunción, morte, óbito, deceso, pasamento, falecemento
dejación
s.f. renuncia, desestimento, cesión, abandono, deixamento (de bens, dereitos, obrigas), desistencia (dun preito). Dejación de bienes: renuncia, abandono de bens. Dejación en la demanda: desistimento da demanda.
dejar
v.t. deixar. Dejar nota: anotar, deixar nota. Dejar sin efecto: deixar sen efecto
delación
s.f. delación, denuncia
delatar
v.t. delatar, denunciar
delegar
v.t. delegar
deliberación
s.f. deliberación
deliberar
v.i. deliberar, discutir, tratar, debater
delictivo -a
adx. delituoso
delictuoso -a
adx. delituoso
delimitación
s.f. delimitación
delincuencia
s.f. delincuencia
delincuente
adx. e s. delincuente
delinquir
v.i. delinquir
delito
s.m. delito
demanda
s.f. demanda , pedimento (m.), petición
demandado -a
adx. e s. demandado
demandante
adx. e s. demandante
demanial
adx. demanial
demanio
s.m. demanio
demarcación
s.f. demarcación
demora
s.f. demora, mora, tardanza, adiamento (m.), aprazamento (m.). Intereses de demora: xuros de mora. Sin demora: de contado, rápido, sen demora
denegación
s.f. denegación. Denegación de auxilio: omisión de socorro, denegación do deber de socorrer, omisión do deber de socorrer
denegar
v.t. denegar
denuncia
s.f. denuncia
denunciante
adx. e s. denunciante
denunciar
v.t. denunciar
dependencia
s.f. dependencia , subordinación
dependiente
adx. e s. dependente
deponer
v.t. depoñer, depor, destituír // v.i. depor, declarar. Deponer como testigo: depoñer como testemuña
depositante
adx. depositante
depositar
v.t. depositar
depositario -a
adx. e s. depositario (dunha cantidade, dun segredo) // tesoureiro (dunha tesourería)
depositaría
s.f. tesourería
depreciación
s.f. depreciación
depósito
s.m. depósito
derecho
adx. e s.m. dereito. Derecho de acrecer: dereito de acrecentamento. Derecho de paso: pasantía, pasaxe. Derecho consuetudinario: dereito costumeiro ou consuetudinario. Derecho procesal: dereito procesual. Derechos humanos: dereitos humanos. Derechos reales: dereitos reais. Conforme a derecho: segundo dereito. De derecho: de dereito. Derechohabiente: o que recibe o dereito. Derecho de habitación: dereito de vivenda. Derecho financiero: dereito financeiro. Derecho de petición: dereito de pedimento. Derecho procesal: dereito procesual. Derecho de tanteo: dereito de tenteo, dereito de tento, dereito de tanteo. Como en derecho mejor proceda: como corresponda en dereito, como proceda en dereito. De pleno derecho: de pleno dereito. Lo que a su derecho convenga: o que conveña ao seu dereito
derogación
s.f. derrogación
derogar
v.t. derrogar, abrogar, abolir, revogar
derogatorio -a
adx. derrogatorio , derrogador, anulatorio
derrama
s.f. derrama (repartición dun imposto)
derramar
v.t. derramar (repartir un imposto)
desacato
s.m. desacato, desobediencia
desacuerdo
s.m. desacordo , desconformidade
desaforar
v.t. desaforar
desafuero
s.m. desaforo, desaforamento , atropelo, desmán, asoballamento, abuso
desahuciar
v.t. e p. desafiuzar, botar // desesperanzarse
desahucio
s.m. desafiuzamento. Orden de desahucio: orde de desafiuzamento
desalojar
v.t. e i. desaloxar
desamortización
s.f. desamortización
desamortizar
v.t. desamortizar
desarrollar
v.t. e p. desenvolver(se) // desenrolar (desfacer un rolo)
desarrollo
s.m. desenvolvemento
descargo
s.m. descargo
descendencia
s.f. descendencia
desconfiar
v. i. desconfiar
desconocer
v.t. descoñecer
desconocido -a
adx. e s. descoñecido
descontar
v.t. descontar
descubierto -a
adx. e s.m. descuberto
descubrir
v.t. e p. descubrir(se)
descuento
s.m. desconto
desembargar
v.t. desembargar
desembolsar
v.t. desembolsar, pagar
desembolso
s.m. desembolso
desempeñar
v.t. e p. desempeñar(se)
desempeño
s.m. desempeño
desempleado -a
adx. e s. desempregado
desempleo
s.m. desemprego, paro
desenvolver
v.t. desenvolver, desenvurullar (un paquete) // v.t. e p. desenvolver(se) (un proxecto, unha acción, etc.)
desestimación
s.f. desestimación
desestimar
v.t. desestimar, desbotar. Desestimar una demanda: rexeitar unha demanda
desfalcar
v.t. desfalcar
desfalco
s.m. desfalco, desfalcamento
desglosar
v.t. desagregar, detallar, especificar // desagregar, separar, repartir
desglose
s.m. detalle, especificación, pormenorización // desagregación, separación (de autos, de expedientes), reparto
desgravación
s.f. desgravación
desgravar
v.t. desgravar
desheredación
s.f. desherdamento (m.)
desheredar
v.t. desherdar
designación
s.f. designación
designar
v.t. designar, nomear , designar
desistimiento
s.m. desistencia (f.), desistimento
deslindar
v.t. deslindar, estremar, deliñar, derregar
deslinde
s.m. deslindamento, deslinde, derrega, estrema. Deslinde y amojonamiento: deslindamento e marcaxe
despachar
v.t. e i. despachar
despacho
s.m. despacho
despedir
v.t. e p. despedir(se)
despenalización
s.f. despenalización
despenalizar
v.t. despenalizar
despido
s.m. despedimento
despliegue
s.m. desenvolvemento // demostración, exhibición, ostentación
desposeer
v.t. desposuír // v.p. renunciar (ó que se posúe), desprenderse, prescindir
desposeimiento
s.m. desposuimento
destajo
s.m. axuste. A destajo, a obra feita, ao axuste, a traballo feito
destinar
v.t. destinar
destinatario -a
adx. e s. destinatario
destino
s.m. destino
destitución
s.f. destitución
destituir
v.t. destituír, depoñer, cesar, relevar, suspender
desuso
s.m. desuso
desvalorización
s.f. desvalorización, devaliación
desvalorizar
v.t. e p. desvalorizar(se)
desventaja
s.f. desvantaxe
detallar
v.t. detallar, pormenorizar
detalle
s.m. detalle, particularidade, pormenor, miudeza // conta, factura ou lista detallada. En detalle: polo miúdo. Al detalle: polo miúdo
detallista
s. retallista, vendedor polo miúdo
detasa
s.f. detaxa, rebaixa, dedución, desconto (m.)
detención
s.f. detención
detener
v.t. deter, parar // arrestar, prender
detentación
s.f. retención
detentar
v.t. deter, reter (algo sen dereito)
detentor-ra
adx. e s. retentor, detentor
deterioro
s.m. deterioración (f.), estrago
determinación
s.f. determinación, resolución
determinar
v.t. e p. determinar(se)
detractar
v.t. detraer, subtraer // difamar
detrimento
s.m. detrimento, prexuízo
deuda
s.f. débeda. Safisfacer una deuda: pagar unha débeda. Deuda a corto o largo plazo: débeda a curto ou longo prazo. Deuda flotante: débeda flotante. Deuda garantizada: débeda garantida
deudor-ra
adx. e s. debedor
devaluación
s.f. depreciación , devaliación
devaluar
v.t. depreciar, desvalorizar
devengado -a
adx. devindicado, acumulado, recibido
devengar
v.t. devindicar, adquirir ou ter o dereito a percibir, percibir // retribuír // producir, acumular (xuros). Estas dietas se devengarán desde el día en que pase la frontera: estas axudas de custo devindicaranse dende o día en que pase a fronteira
devengo
s.m. devindicación, dereito á percepción, percepción // acumulación. Las gratificaciones por servicios extraordinarios no podrán ser periódicas en su devengo: as gratificacións por servizos extraordinarios non poderán ser periódicas na súa devindicación. Período de devengo: período de devindicación
devolución
s.f. devolución
devolutivo -a
adx. devolutivo
dictamen
s.m. ditame
dictaminar
v.t. ditaminar
dictar
v.t. ditar
difamación
s.f. difamación
diferencia
s.f. diferenza. A diferencia de: a diferenza de, ao contrario de, en contraposición a
diferir
v.t. diferir, adiar, retrasar // v.i. diferir, diferenciarse
dilación
s.f. dilación, atraso
dilapidación
s.f. dilapidación
dilapidar
v.t. dilapidar, desbaldir, estragar, malgastar
dilatorio -a
adx. dilatorio
diligencia
s.f. dilixencia, xestión, trámite (m.). Diligencias para mejor proveer: actuacións para mellor resolver. Evacuar una diligencia: realizar unha dilixencia
diligenciar
v.t. dilixenciar, tramitar
dimanante
adx. dimanante
dimanar
v.t. dimanar, xurdir, manar (auga)
dimisión
s.f. demisión
dimitir
v.t. demitir
dirección
s.m. dirección // enderezo (indicación do nome e domicilio).
directiva
adx. e s. directiva
directriz
s.f. directriz
dirigir
v.t. dirixir, mandar, enviar / dirixir, conducir, rexer / dirixir, conducir, guiar (un vehículo)
dirimente
adx. dirimente
discernimiento
s.m. discernimento. Discernimiento de la tutela: outorgamento (concesión) da tutela. Discernimiento de tutor: nomeamento de titor
discurrir
v.t. discorrer
disensión
s.f. disensión
disentimiento
s.m. disentimento, desacordo
disfrutar
v.t. gozar, beneficiarse, desfrutar
disfrute
s.m. gozo, beneficio
disolver
v.t. disolver
dispensa
s.f. dispensa
dispensable
adx. dispensable
disponer
v.t. i p. dispoñer(se), dispor(se)
disponibilidad
s.f. dispoñibilidade
disponible
adx. dispoñible
disposición
s.f. disposición. A su disposición: ao seu dispor
distribuidor-ra
adx. e s. distribuidor
distribuir
v.t. distribuír, repartir
disuasivo -a
adx. disuasivo
disuasorio -a
adx. disuasorio
divorcio
s.m. divorcio
documento
s.m. documento. Documento fehaciente: documento fidedigno (autenticado, indubitado)
dolo
s.m. dolo. De mediar dolo: se hai dolo
doloso -a
adx. doloso
domiciliar
v.t. e p. domiciliar(se)
domicilio
s.m. domicilio
donación
s.f. doazón
donante
adx. e s. doador
donativo
s.m. donativo, doazón (f.)
dorso
s.m. dorso. Al dorso: no dorso
dotación
s.f. dotación
dotar
v.t. dotar
dote
s.f. dote (m.)
drogadicción
s.f. drogadicción
duda
s.f. dúbida
dudar
v.t. e i. dubidar
duplicado -a
adx. duplicado
duplicar
v.t. duplicar, dobrar
débito
s.m. débito, cargo, débeda
déficit
s.m. déficit
día
s.m. día. Estar al día: estar ao corrente. Día de autos: día dos feitos. Día hábil: día hábil. En su día: no seu día, no seu momento, cando corresponda
dúplica
s.f. dúplica