Toponimízate 2021

Retomamos, tras a obrigada parada que supuxo a pandemia, o programa de promoción da lingua galega Toponimízate. Falámosche dos nomes da túa terra. A acción enmárcase nos proxectos Toponimia de Galicia e GeoArpad, impulsados ambos os dous desde a Xunta de Galicia, e coordinarase desde a Real Academia Galega (RAG) en colaboración coa Secretaría Xeral de Política Lingüística.

  • Detalle do cartel de Toponimízate 2021

    Detalle do cartel de Toponimízate 2021

A toponimia é a disciplina que estuda os topónimos ou nomes propios de lugar: os das aldeas e parroquias, os dos ríos e leiras, os dos penedos e fontes. Constitúe un aspecto fundamental do noso patrimonio que liga a lingua propia coa xeografía, a historia ou a arqueoloxía de noso.

En 2021 Toponimízate chega ao Irixo e a 8 concellos da Rede de Dinamización Lingüística: Ortigueira, Triacastela, Carnota, Outeiro de Rei, Meaño, O barco de Valdeorras e Marín .

Estas localidades acollen conferencias, presenciais ou en liña, do filólogo Vicente Feijoo, especialista en toponimia e membro do Seminario de Onomástica da Real Academia Galega. Nelas fálase de toponimia galega (os motivos da abundancia de nomes de lugar no país, a toponimia galega como patrimonio inmaterial...) e tamén da propia de cada concello (significado dos nomes das parroquias e das aldeas; como consultar a toponimia xeorreferenciada de cada municipio no Buscador de topónimos; utilidades desta ferramenta...), para o que se conta coa colaboración do académico e profesor da Universidade de Vigo Gonzalo Navaza. Ademais, nos concellos que teñan sen recoller a súa microtoponimia -é dicir, os nomes de leiras, camiños, fontes, penedos...- mostrarase unha app que lles permitirá aos veciños e veciñas colaborar para rexistrar e subir á rede tanto os microtopónimos como as lendas a eles asociadas, de xeito que todos poidan colaborar na salvagarda deste patrimonio inmaterial que é o noso orgullo. As sesións telemáticas (as de Ribeira, Meaño e O Barco de Valdeorras) poderán seguirse en directo a través da canle de Youtube da RAG.

Obxectivos

Os obxectivos deste programa son múltiples e atinguen tanto á veciñanza coma aos técnicos municipais:

  • Achegarlle á cidadanía de cada concello valiosa información sobre a historia do galego falado na súa contorna e sobre os modos de vida dos seus antepasados, os feitos hisóricos que foron relevantes para eles e as características da paisaxe no momento en que se bautizou cada anaco da súa terra ou cada braza do seu mar. Porque en Galicia todo está nomeado e cada nome ten unha historia que contar, un anaco de historia local que non figura nos libros e que aos veciños e veciñas lles gustará coñecer.
  • Fornecer os técnicos municipais das ferramentas necesarias que lles faciliten a tramitación de expedientes relacionados coa planificación e xestión do territorio do termo municipal, nos que deben empregar os topónimos normalizados, así como a posta en valor e promoción turística da paisaxe e dos elementos do patrimonio material e inmaterial que posúen.
  • Fomentar o uso da lingua galega entre a xente máis nova, pois promoverase que sexa esta a lingua en que interactuen cos seus avós e veciños para preguntarlles polos nomes de lugares e as lendas a eles asociados. Tamén empregarán o galego coas novas tecnoloxías para subir toda esa información a internet. Os topónimos naceron en galego e así deben usarse, tal como se manifesta no artigo 10 da Lei 3/1983 de normalización lingüística.
  • Fomentar a presenza do galego nas tecnoloxías da información e da comunicación. A toponimia moderniza a nosa lingua, porque a imos traballar cunha APP que presentará as últimas novidades en sistemas de información xeográfica e porque abriremos unha ventá ao mundo a través de internet para dar a coñecer a singularidades de cada concello.
  • Xerar dinámicas de traballo que promovan as relacións entre a sociedade, entre as asociacións veciñais e culturais e as administracións. Trátase de buscar a participación de toda a comunidade nun proxecto cultural común, facendo un traballo cooperativo entre varias xeracións, poñendo en valor a sabedoría dos máis vellos, a intrahistoria de cada concello e a conservación do patrimonio inmaterial (tradicións, folclore, coplas, lendas... asociadas aos topónimos). Isto creará un sentimento de identidade colectiva compartida e de continuidade.


Axenda de Toponimízate

Data e hora

Lugar

Concello

Provincia

1 de outubro, 18:00 hCarpa Municipal diante do ConcelloTriacastelaLugo
15 de outubro, 19:00 hSalón de Actos da Casa da CulturaOuteiro de ReiLugo
18 de outubro, 16:30 hProxección no IES Leliadoura; IES Nº 1 de Ribeira; Centro Cultural Lustres Rivas e Aula CEMITRibeiraA Coruña
5 de novembro, 17:00 hSalón de plenos da Casa do ConcelloCarnotaA Coruña
12 de novembro, 18:30 hSala Multiúsos da Casa do ConcelloO IrixoOurense
19 de novembro, 11:00 hProxección no IES de Meaño, CEIP As Covas, Casa da Cultura de Dena e Aula CEMITMeañoPontevedra
23 de novembro, 16:30 hProxección no IES Lauro Olmo, IES Martaguisela, Casa da Cultura e Aula CEMITO Barco de ValdeorrasOurense
3 de decembro, 11:30 hCentro para a atención de persoas maiores de OrtigueiraOrtigueiraA Coruña